In de praktijk van mijn winkel bespreek ik vaak theesoorten en smaken met klanten die me mailen of bellen. Het valt me daarbij op dat ik best regelmatig terug hoor dat rooibos thee niet wordt gewaardeerd. En dat is niet terecht: rooibos thee bevat veel positieven eigenschappen en bijwerkingen die goed zijn voor het lichaam en veel voordelen kunnen opleveren. In dit artikel meer achtergrond over deze bijzondere plant en de eigenschappen die velen nu nog aan zich voorbij laten gaan.
Wat is rooibos thee?
Om die vraag goed te kunnen beantwoorden moeten we eerst een stapje terug zetten. De eerste vraag zou moeten zijn: “Wat is rooibos?” Rooibos is een kleine struik, die van nature in het wild voorkomt in de buurt van de Cederberg aan de Zuid-West-kant van Zuid-Afrika. De struik draagt een groen, naaldachtig gebladerte en heeft gele, vlindervormige bloemen. Al eeuwenlang dronk de inheemse bevolking van Zuid-Afrika een warme drank, gemaakt van de gedroogde naalden van de rooibos plant. Sinds 1930 wordt rooibos ook daadwerkelijk voor dit doel gecultiveerd.
Rooibos verkrijgt z’n karakteristieke oranje-roodbruine kleur door fermentatie van de naalden. Dit gebeurt op vrijwel dezelfde wijze als bij de productie van zwarte thee, waarbij geplukte (groene) bladeren ter fermentatie (oxidatie) op een zgn. ‘droogveld’ in de zon worden gelegd.
Rooibos thee kunnen we eigenlijk niet zo noemen, want rooibos is niet gelieerd aan de theeplant (Camellia Sinensis). In feite is rooibos thee een vorm van een kruideninfusie, ofwel: een manier om smaken aan een product te onttrekken door er een aftreksel van te maken in heet water. In de volksmond zijn we dat ‘rooibos thee’ gaan noemen.
Rooibos thee: voordelen en positieve bijwerkingen
De drank die voortkomt uit rooibos wordt door de lokale bevolking van Zuid-Afrika al eeuwenlang gebruikt voor de positieve bijwerkingen en voordelen die de plant ons biedt. Zo bleek uit onderzoek dat rooibos thee veel antioxidanten bevat, zoals vitamine C, ijzer en calcium, maar ook de onbekendere quercetine (een vorm van flavonoïden) en aspalatine (ondersteunt bij transport van glucose uit cellen). Antioxidanten zijn stofjes die ons lichaam helpen om vrije radicalen op te ruimen en op celniveau ons te herstellen. Op deze manier wordt aan rooibos thee bijvoorbeeld toegeschreven dat het kan ondersteunen bij huidproblemen (bijv. verlichting bij jeuk en huidirritaties als acne, eczeem, zonnebrand en aan de huid gerelateerde allergische reacties. (Rooibos wordt in Europa ook in tal van huidverzorgingsproducten verwerkt). Op celniveau kan rooibos thee ondersteunen door anti-ontstekend en verzachtend te werken.
Volgens de overlevering zou rooibos thee ook kunnen helpen tegen verschillende, lichamelijke kwalen, met name gericht op neus, keel en longen. Er wordt gemeld dat rooibos een positieve uitwerking heeft op de hevigheid van hooikoorts en inhalatie-allergieën en het zou – bij regelmatig gebruik – de klachten van astma enigszins kunnen verlichten. Het is onduidelijk wat hiervan waar is; meer onderzoek is nodig om deze gezondheidsclaims te kunnen staven. Er is wèl bekend dat de combinatie van vitamine C en calcium een rustgevende werking heeft op de maag. Na het eten van een zware maaltijd of bij maagkrampen kan het daarmee een uitkomst zijn om een paar kopjes rooibos thee te nemen.
Kan ik afvallen van rooibos thee?
Zo op het eerste oog is afvallen niet het eerste waar je aan denkt als je een kopje rooibos thee drinkt, maar het tegendeel blijkt waar! Onderzoek (gepubliceerd in het wetenschappelijke Journal Phytomedicine) heeft aangetoond dat rooibos rijk is in polyfenolen, die voor een groot deel verantwoordelijk zijn voor gezonde eigenschappen, inclusief het te lijf gaan van zwaarlijvigheid. Zo wordt veronderstelt dat het dagelijks consumeren van ten minste drie koppen rooibos thee kan ondersteunen bij het voorkomen van dik worden en zelfs een bijdrage kan leveren aan een beter resultaat bij afvallen. In de studie – uitgevoerd in Zuid-Afrika – werd onderzocht hoe vetcellen reageerden als ze werden blootgesteld aan een extract van rooibos. Een resultaat uit deze studie liet zien dat de extracten de hoeveelheid vet in de vetcellen met zo’n 15 tot 22 procent deed verminderen!
Rooibos thee voor het slapengaan
In tegenstelling tot thee gemaakt van echte theebladeren (van de plant Camellia Sinensis) bevat rooibos thee geen cafeïne (of theïne; deze termen worden door elkaar gebruikt en verwijzen naar dezelfde stof). Cafeïne is een stimulerende stof, die van nature voorkomt in o.m. de theeplant. Als het in een kleine hoeveelheid wordt geconsumeerd, verbetert cafeïne o.m. concentratie en prestatie. Niet voor niets gebruiken mensen het vaak als een “opkikker.” Teveel cafeïne kan leiden tot een rusteloos gevoel, hoofdpijn en kan slaapproblemen veroorzaken, indien het te laat op de dag wordt geconsumeerd. Wat in dit geval teveel is, of wat “te laat op de dag” betekent, verschilt van persoon tot persoon.
Cafeïne komt van nature voor in o.m. koffie, thee en cacao, maar ook in bijv. energiedrankjes en cola. Rooibos thee bevat geen cafëine niet en kan daarmee ook goed als avonddrank worden gedronken, specifiek door mensen die weten dat hun slaap of gevoel van rust beïnvloed kunnen worden door (een teveel aan) cafeïne. Naast gezonde antioxidanten werkt rooibos thee rustgevend op het lichaam en is het een ideale warme drank voor het slapengaan.
Rooibos thee: zijn er eigenlijk nadelen?
Uit het verhaal hierboven blijkt dat rooibos een kruid is dat gecultiveerd wordt om een op thee-gelijkende drank te kunnen maken. Rooibos bevat van nature veel positieve eigenschappen, waarvan (deels) bekend is dat ze een goede uitwerking hebben op ons lichaam. Zijn er dan helemaal geen nadelen aan rooibos te onderkennen? Of zou rooibos thee ronduit slecht kunnen zijn voor ons? Ook dit antwoord is niet zomaar met een ‘ja’ of ‘nee’ te beantwoorden.
Een eerste punt is de afkomst van het product. De rooibos van Maison THEODOR die in mijn webshop wordt aangeboden wordt met de hand geplukt en verwerkt. Dit maakt dat het een zuiver product is waar alleen rooibos in zit. Voor goedkopere merken en bijv. rooibos thee in de supermarkt wordt vaak gebruik gemaakt van machinale verwerking, wat ertoe kan leiden dat ook andere planten (onkruid) kan worden meegenomen in de productie. Deze worden onvoldoende eruit gehaald en kunnen schadelijk zijn bij consumptie.
Verder zijn er verhalen bekend van overconsumptie van rooibos, die uiteindelijk hebben geleid tot bijv. een toename van vrouwelijk oestrogeen (bij mensen met een gevoelige hormoonhuishouding), een toename van de hoeveelheid leverenzymen (wat wordt gezien als een eerste stap naar leverschade) en bij enkele mensen zou een verhoogde bloeddruk toegeschreven zijn aan het drinken van grote hoeveelheden rooibos thee. In deze verhalen wordt telkenmale verwezen naar een overmatige consumptie (als in: liters en liters per dag). Zoals we vroeger al leerden: “overdaad schaadt.” Zo kan het ook de hierboven geschreven gevallen zijn gegaan. Vooralsnog wordt rooibos thee gezien als een gezond drankje dat bij normaal gebruik – twee à vier kopjes per dag – bij niemand problemen zou moeten opleveren. (Mocht u daaraan twijfelen, raadpleeg dan natuurlijk eerst uw huisarts).
Hoe rooibos thee bereiden?
Zoals op de foto’s is te zien bestaat rooibos thee uit kleine, rood-bruine naaldjes van de rooibos-plant. Deze naaldjes zijn zodanig fijn dat een regulier theefilter of thee-ei ertoe kan leiden dat de rooibos er doorheen komt en er (veel) residu in uw theepot of theekop achterblijft. Ik adviseer voor rooibos thee dan ook altijd om gebruik te maken van een inox-filter (waarbij micro-gaatjes met een laser in roestvrijstaal worden geboord) of vezelfilters van Finum (waar niets doorheen komt). Dat houdt uw theekop zuiver en maakt uw rooibos thee niet te sterk. (Het residu dat achterblijft trekt immers door en maakt de thee sterker). Voor elke variant in de webshop is een ideale temperatuur en trektijd aangegeven; deze vind u ook terug op elke verpakking.
Enthousiast geworden over rooibos thee? Neem dan eens in een kijkje in alle smaken van Maison THEODOR die beschikbaar zijn. Naast een natuurlijk product (zonder pesticiden of andere toxische toevoegingen) bevatten geparfumeerde soorten alleen natuurlijke ingrediënten. U klikt op DEZE LINK om alle soorten te kunnen bekijken.